Metaloznawstwo po polsku i angielsku - wyżarzanie

W polskim internecie brakuje godnych zaufania polsko-angielskich słowników technicznych. Seria wpisów "metaloznawstwo po polsku i angielsku" ma za zadanie to zmienić. Ten wpis poświęcony będzie wyżarzaniu.

Wyżarzanie po angielsku i po polsku

Patentowanie (drutów) - patenting - odmiana wyżarzania izotermicznego, polegająca na wygrzewaniu w temperaturze 900-1100°C, chłodzeniu izotermicznym w 500-550°C i na końcu na obróbce plastycznej na zimno. Ze względu na medium, w jakim następuje chłodzenie izotermiczne, wyróżnia się:
~ w kąpieli ołowiowej - lead patenting
~ w kąpieli solnej - salt-bath patenting
~ w powietrzu - air patenting, old process patenting

Wyżarzalnia - annealing plant, annealing department, annealing bay - pomieszczenie, w którym się wyżarza wyroby metalowe.

Wyżarzanie - annealing - obróbka cieplna, której celem jest uzyskanie struktur zbliżonych do stanu równowagi termodynamicznej. Polega na nagrzaniu materiału do określonej temperatury, wygrzaniu jej w niej i wystudzeniu.

Wyżarzanie bez nalotu - bright annealing, white annealing, non-oxidizing annealing, clean annealing - wyżarzanie w atmosferze ochronnej, co zapobiega utlenianiu, przez co powierzchnia stali pozostaje względnie czysta.

Wyżarzanie ciemne - open annealing, black annealing - wyżarzanie bez atmosfery ochronnej, w wyniku którego powierzchnia metalu pokrywa się ciemnym kolorem.

Wyżarzanie czyste - close annealing, box annealing - ma miejsce w zamkniętej skrzyni w celu zapobieżenia utlenianiu.

Wyżarzanie grafityzujące - graphitizing - przeprowadzane w temperaturze, w której następuje rozkład cementytu na ferryt i grafit. Zmniejsza twardość, zwiększa skrawalność.
~ żeliwa ciągliwego - blackheart process - wyżarzanie żeliwa, w wyniku którego przełam ma ciemną barwę.

Wyżarzanie izotermiczne - isothermal annealing, cycle annealing - odmiana wyżarzania zupełnego, stosowana do stali stopowych, które po wyżarzaniu zupełnym byłyby nadal zbyt twarde. Proces wygląda następująco: należy stal nagrzać do temperatury o 30-50°C wyższej od A_c1, wygrzać w tej temperaturze, szybko ochłodzić do temperatury nieco niższej od A_c1, wykonać wytrzymanie izotermiczne w tej temperaturze aż do zakończenia przemiany perlitycznej, po czym można ją schłodzić w powietrzu.

Wyżarzanie jasne - patrz: wyżarzanie bez nalotu.

Wyżarzanie międzyoperacyjne - intermediate annealing, interannealing - przeprowadza się między kilkoma operacjami obróbki na zimno. Porównaj: wyżarzanie rekrystalizujące.

Wyżarzanie miejscowe - selective annealing

Wyżarzanie niezupełne - under-annealing - proces podobny do wyżarzania zupełnego, z tym, że temperatura wyżarzania mieści się w przedziale od A_c1 do A_c3 dla stali podeutektoidalnych oraz od A_c1 do A_cm dla stali nadeutektoidalnych.

Wyżarzanie normalizujące - normalizing, normalization, heat refining - odmiana wyżarzania, ma na celu uzyskanie jednorodnej struktury drobnoziarnistej, a przez to polepszenie własności mechanicznych stali. Temperatura wyżarzania jest o 30-50°C wyższa od A_c3. Chłodzić w spokojnym powietrzu. Stosuje się do stali węglowych konstrukcyjnych oraz staliwa.

Wyżarzanie odprężające - stress relieving, stress relief annealing - odmiana wyżarzania, ma na celu usunięcie naprężeń spowodowanych odlewaniem, spawaniem, obróbką plastyczną lub udarem cieplnym. Polega na nagrzaniu stali do temperatury niższej od A_c1, wygrzaniu w tej temperaturze oraz powolnym studzeniu. Czas i temperatura wyżarzania obejmuje dość szeroki zakres. Wyżarzanie odprężające zmienia strukturę w bardzo niewielkim stopniu.

Wyżarzanie odwęglające - whiteheart process, decarburization annealing - wyżarzanie żeliwa, w wyniku którego węgiel z powierzchni ulega utlenieniu.

Wyżarzanie pakietami (blach) - pack annealing

Wyżarzanie płomieniowe - flame annealing

Wyżarzanie podkrytyczne - sub-critical annealing

Wyżarzanie próżniowe - vacuum bright annealing - przeprowadza się w próżni, co zapobiega utlenianiu

Wyżarzanie przeciwpłatkowe - dehydrogenation

Wyżarzanie przyspieszone - short-cycle annealing

Wyżarzanie rekrystalizujące - recrystallization annealing - odmiana wyżarzania, stosowana zwykle pomiędzy kilkoma operacjami obróbki na zimno, na przykład walcowania lub ciągnienia i mająca na celu uzdatnienie stali do dalszej obróbki plastycznej na zimno poprzez zwiększenie ciągliwości i zmniejszenie twardości materiału. Polega na wygrzaniu stali w temperaturze wyższej od temperatury rekrystalizacji. Szybkość chłodzenia nie ma znaczenia.

Wyżarzanie samorzutne (sezonowanie, odprężanie sezonujące) - seasoning - odmiana wyżarzania odprężającego, zachodzi w temperaturze pokojowej i trwa od kilku miesięcy do kilku lat. Wykorzystywane do usunięcia naprężeń z wyrobów wielkogabarytowych.

Wyżarzanie sferoidyzujące - spheroidizing annealing, spheroidizing - rodzaj wyżarzania, który ma na celu uzyskanie struktury cementytu kulkowego (sferoidytu) w osnowie ferrytu, co zapewnia niewielką twardość, dobrą skrawalność i podatność na obróbkę plastyczną na zimno. Przebieg procesu: stal nagrzać do temperatury wygrzewania (ok. A_c1, więcej poniżej), wygrzać w tej temperaturze, bardzo wolno chłodzić do temperatury ok. 600°C, po czym chłodzić dowolnie szybko do temperatury pokojowej. Temperatura wygrzewania to A_c1 plus minus 20°C. Można też krótko wygrzewać powyżej temperatury A_c1, a następnie wygrzewać z wytrzymaniem izotermicznym poniżej temperatury A_c1.

Wyżarzanie stabilizujące (stabilizowanie, odprężanie stabilizujące) - stabilizing - odmiana wyżarzania odprężającego, polega na wygrzewaniu w temperaturze 150°C. Usuwa naprężenia odlewnicze przy zapewnieniu niezmienności wymiarowej. Znane też jako odprężanie stabilizujące, wyżarzanie stabilizujące.

Wyżarzanie taśm w kręgach luźno zwiniętych - open coil annealing

Wyżarzanie ujednorodniające - homogenizing, homogenizing treatment - odmiana wyżarzania, mająca na celu zwiększenie jednorodności składu chemicznego stali, którego zaburzenia są spowodowane mikrosegregacją i likwacją. Polega na nagrzaniu stali do temperatury niższej o ok. 100-200°C od temperatury początku topnienia, wygrzaniu w tej temperaturze i studzeniu.

Wyżarzanie w atmosferze wodoru - hydrogen annealing

Wyżarzanie w piecu - bell annealing

Wyżarzanie zmiękczające - soft annealing, softening

Wyżarzanie zupełne - full annealing, dead annealing, true annealing - odmiana wyżarzania, która ma na celu uzyskanie struktur zbliżonych do stanu równowagi dla stali stopowych, zmniejszenie ich twardości i poprawienie ciągliwości. Polega na nagrzaniu stali do temperatury o 30-50°C wyższej od A_c3, A_cm (linia GSE w układzie żelazo-węgiel). Chłodzenie w zakresie od A_c3, A_cm do A_c1 musi przebiegać bardzo powoli, na przykład razem z piecem. Dalsze chłodzenie może odbywać się w powietrzu.