N12E, U12A, C120U, 1.1555 - stal narzędziowa
Spis treści:
Norma | Gatunek Stali | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Skład Chemiczny % | |||||||||||||||
C: | Si: | Mn: | P: | S: | Cr: | Ni: | Cu: | ||||||||
GOST | У12 - U12 | ||||||||||||||
1.10-1.29 | 0.17-0.33 | 0.17-0.33 | <0.030 | <0.028 | <0.2 | <0.25 | <0.25 | ||||||||
GOST | У12A - U12A | ||||||||||||||
1.10-1.29 | 0.17-0.33 | 0.17-0.28 | <0.025 | <0.018 | <0.2 | <0.12 | <0.2 | ||||||||
PN | N12E | ||||||||||||||
1.15-1.24 | 0.15-0.30 | 0.15-0.30 | <0.025 | <0.025 | <0.15 | <0.2 | <0.2 | ||||||||
PN | N12 | ||||||||||||||
1.15-1.24 | 0.15-0.35 | 0.15-0.35 | <0.030 | <0.030 | <0.2 | <0.25 | <0.25 | ||||||||
GB | T12A | ||||||||||||||
1.15-1.24 | <0.35 | <0.4 | <0.030 | <0.020 | <0.25 | <0.2 | <0.3 | ||||||||
GB | T00123 | ||||||||||||||
1.15-1.24 | <0.35 | <0.4 | <0.030 | <0.020 | <0.25 | <0.2 | <0.3 | ||||||||
ISO | C120U / 1.1555 | ||||||||||||||
1.15-1.25 | 0.1-0.3 | 0.1-0.4 | <0.030 | <0.030 | - | - | - | ||||||||
NF | C120E3U | ||||||||||||||
1.10-1.29 | 0.1-0.3 | 0.1-0.4 | <0.030 | <0.030 | - | - | - | ||||||||
BS | BW1C | ||||||||||||||
1.11-1.3 | 0.1-0.3 | 0.1-0.35 | <0.15 | - | - | <0.2 | - | ||||||||
MSZ | S121 / S122 | ||||||||||||||
1.15 – 1.24 | 0.15-0.35 | 0.15-0.35 | <0.025 | <0.025 | <0.2 | <0.25 | <0.25 | ||||||||
UNI | C120KU | ||||||||||||||
1.10 – 1.29 | <0.3 | <0.35 | - | - | - | - | - | ||||||||
JIS | SK120 | ||||||||||||||
1.15-1.24 | <0.35 | <0.5 | <0.030 | <0.030 | <0.3 | <0.25 | <0.25 | ||||||||
UNE | C120 / F-1523 | ||||||||||||||
1.10-1.29 | <0.35 | <0.35 | <0.030 | <0.030 | <0.3 | - | - |
Stal N12E oraz N12 – Opis
Stal o wysokiej zawartości węgla, a co za tym idzie, stal twarda, ciągliwa, skrawna, udarna i odporna na ścieranie. Odmiany płytko hartujące się (N12E, U12A) są bardziej odporne na uderzenia i wstrząsy od odmian głęboko hartujących się (N12, U12).
Cechy charakterystyczne;
- Twarda
- Odporna na ścieranie
- Skrawna
- Ciągliwa
- Udarna
Zastosowanie
Stale z tych gatunków są powszechnie wykorzystywane na:
- Pilniki ręczne
- Pilniki ręczne
- Wiertła do metalu
- Gwintowniki
- Narzędzia zegarmistrzowskie
- Narzędzia grawerskie
- Matryczki do tłoczenia
- Stemple
Własności mechaniczne i fizyczne
Jedną z ważniejszych cech tej stali jest jej twardość.
Norma | Gatunek Stali | Twardość w stanie zmiękczonym max HB | Twardość w stanie hartowanym min. HRC |
---|---|---|---|
ISO | C120U | 217 | - |
SEW | 43992 | 212 | 63 |
GOST | U12 | 207 | 62 |
GOST | U12A | 207 | 62 |
SEW | 43991 | 212 | 63 |
BS | BW1C | 207 | - |
ČSN | 19221 | 210 | 64 |
JIS | SK2 | 212 | - |
PN | N12 | 207 | 63 |
PN | N12E | 207 | 63 |
Pozostałe własności:
Gatunek: | N12 | N12E | U12A |
---|---|---|---|
Oporność elektryczna właściwa | 1.96 μΩ*m | 1.96 μΩ*m | - |
Gęstość: | 7.830g/cm3 | 7.830g/cm3 | 7.8g/cm3 |
Ciepło właściwe: | 485 J/kg*K | 485 J/kg*K | - |
Współczynnik rozszerzalności liniowej: | 10.30 (10^6)/OC | 10.30 (10^6)/OC | - |
Hartowność i przegrzewność
Stal N12 różni się od stali N12E głębokością hartowania, podobnie jak U12 od U12A. U12 oraz N12 to stale głęboko hartujące się, natomiast U12A oraz N12E – płytko hartujące się.
Największa wielkość ziarna / głębokość warstwy zahartowanej w mm na przełomie pręta | Temperatura [℃] | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
760 | 800 | 840 | 880 | ||||
Głęboko hartująca się N12 | 7 / 5 | 7 / 6 | 6 / 8 | 5 / 12* | |||
Płytko hartująca się N12E | 7 / 3 | 7 / 4 | 7 / 4 | 7 / 5 |
* UWAGA! Pęknięcia hartownicze mogą pojawić się na przełomie.
Przeanalizujmy te wyniki. Oznacza to, że poddając hartowaniu pręt ze stali N12 o średnicy 20-25 mm w temperaturze 880℃, zostanie on na wskroś zahartowany. W przypadku stali N12E, w środku zostanie niezahartowany rdzeń, mniej więcej średnicy 10mm.
Obróbka cieplna i przeróbka plastyczna
Obróbka plastyczna i cieplna zalecana jest przy następujących parametrach:
Obróbka cieplna i przeróbka plastyczna N12E | ||
---|---|---|
Proces | Chłodzenie | Temperatura [℃] |
Kucie | w popiele lub piasku | 1000–800℃ |
Zmiękczanie | dowolne | 680–710℃ |
Odprężanie | powolne | 600-700℃ |
Hartowanie | w czystej lub słonej wodzie | 760-780℃ |
Odpuszczanie | w powietrzu | 180-300℃ |
Skąd tak duży margines temperatury odpuszczania? Otóż ma ona znaczący wpływ na końcową twardość narzędzia. Stąd temperaturę odpuszczania należy odpowiednio dobrać.
Spawanie
Stal trudnospawalna. Spawać tylko w celach naprawczych.
Elektrody otulone o następujących oznaczeniach: ENS 50 B, ENS 15CrB, ENS 18, EN 450 B, EN 600 B, WBEN 280 MoB, EN 350 B mogą być stosowane do spawania tej stali.
Dla wyżej wymienionych gatunków dostarczamy:
Zamienniki, odpowiedniki i inne oznaczenia gatunku:
N12, N12E, T12A, T00123, U12, U12A, 19221, У12A, У12, C120U, 1.1555, C120E3U, MOULURE TALABOT, BW1C, S121, S122, C120KU, SK120, C120, F-5123